28/9/10

Φθινόπωρο στον Σινεμά

Όταν ξυπνάς και βλέπεις 3 μηνύματα που αναρωτιούνται που έχουν χαθεί οι 2inthesoup σημαίνει ότι πραγματικά έχει έρθει η ώρα για επιστροφή στη δράση. Χάρη στις Νύχτες Πρεμιέρας, ο Σεπτέμβρης είναι πάντα πιο πλούσιος από κινηματογραφικά γεγονότα. Γιατί το καλοκαίρι πέρασε ουσιαστικά χωρίς να δούμε τίποτα, πέρα από μερικές επανεκδόσεις.

Des hommes et des dieux (Xavier Beauvois, 2010)



Η αποκάλυψη του φεστιβάλ, κατά τη γνώμη μου, ήταν το Des hommes et des dieux του Xavier Beauvois. Ο Γάλλος σκηνοθέτης εμπνέεται από ένα πραγματικό γεγονός, τη δολοφονία 7 καθολικών μοναχών στην Αλγερία της δεκαετίας του 1990, του τρόμου και των θηριωδιών.
Με ασυνήθιστη λιτότητα και διακριτικότητα, η σκηνοθεσία του Beauvois καταγράφει την καθημερινή ζωή των μοναχών, τις προσευχές, τα γεύματα, τις συζητήσεις, τη σχέση τους με την τοπική κοινωνία. Η ρουτίνα της ασκητικής ζωής διακόπτεται από τις απειλές μιας ομάδας εξτρεμιστών ισλαμιστών που σπέρνει τον τρόμο στην περιοχή και ταράζει την κοινότητα των μοναχών. Η ιδέα να φύγουν και να επιστρέψουν στη Γαλλία στην αρχή φαίνεται να κερδίζει τους μοναχούς, αλλά τελικά, χάρη και στην επιμονή του επιβλητικού Κριστιάν και του στωικού Λυκ, πείθονται να διώξουν το φόβο και να μείνουν πιστοί στο ρόλο που έχουν αναλάβει. Γίνονται μάρτυρες όχι για την υστεροφημία, αλλά γιατί βρίσκουν μια εσωτερική αρμονία. Το "Δεν φοβάμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος" του Καζαντζάκη ενσαρκώνεται απαράμιλλα από τους ήρωες του Beauvois, σε μια βαθιά θρησκευτική ταινία που παραπέμπει στον Ντράγερ και τον Μπρεσόν. Το δράμα κορυφώνεται με την απίστευτη σκηνή του Δείπνου υπό τους ήχους του Τσαϊκόφσκι, που μένει χαραγμένη στη μνήμη, για τις σιωπηλές ερμηνείες, για το περίτεχνο τράβελινγκ και για τη συγκίνηση που αποπνέει. Χωρίς να υπερδραματοποιεί, χωρίς να κάνει συζήτηση περί θρησκείας, πολιτικής και ιστορίας, ο Beauvois βρίσκει τον πιο ταιριαστό τρόπο να αποδώσει την ανθρώπινη ιστορία των μοναχών λίγο πριν το χαμό τους.



Io sono l'amore (Luca Guadagnino, 2010)


Η άλλη αποκάλυψη του Σεπτεμβρίου ήταν το Io sono l'amore του Luca Guadagnino, ο οποίος αντλεί την έμπνευσή του από τον D.H. Lawrence και τον Visconti για να δημιουργήσει ένα ερωτικό οικογενειακό δράμα με ιταλική υπογραφή. Όλα αρχίζουν με την οικογενειακή μάζωξη όπου ο παππούς πρόκειται να παραδώσει την οικογενιακή βιομηχανία στον εγγονό του. Όλα θυμίζουν Βισκόντι, οι αριστοκρατικές φιγούρες, το ντεκόρ, η κάμερα που κυκλοφορεί στο χώρο αποκαλύπτοντας τα μυστικά της οικογένειας. Καταλύτης του δράματος είναι ένας μάγειρας, ο Αντόνιο, που έρχεται να δώσει μια τούρτα στο φίλο του Εντοάρντο, το νέο ιδιοκτήτη της επιχείρησης. Η έλξη που ασκεί ο εξωτερικός αυτός παράγοντας λειτουργεί κάπως σαν τον πρωταγωνιστή του Θεωρήματος του Παζολίνι. Θα προκαλέσει την ερωτική σπίθα που θα οδηγήσει την Έμμα, τη μοναδική Τίλντα Σουίντον, στην απελευθέρωση και την καταστροφή. Η Τίλντα Σουίντον δίνει νέα πνοή σε μια γνωστή γυναικεία φιγούρα που παραπέμπει στη Madame Bovary και την Lady Chatterley. Κάποιες στιγμές στην ταινία αναρωτιόμουν αν θα μπορούσε να σταθεί η ταινία χωρίς την απίστευτη αυτή ερμηνεύτρια. Όσο ταλαντούχος και αν είναι ο σκηνοθέτης και οι ηθοποιοί που την πλαισιώνουν, πολλές σκηνές θα έμοιαζαν πιθανότατα γελοίες αν τις ερμήνευε κάποια άλλη (πχ. όταν γεύεται τη θεσπέσια γαρίδα). Αφού είδα την ταινία έμαθα και ποιοι είναι οι υπόλοιποι ηθοποιοί και διαπίστωσα ότι κανείς τους δεν είναι τυχαίος. Ο σύζυγος για παράδειγμα είναι ο διάσημος Ιταλός θεατρικός σκηνοθέτης Pippo Delbono. Επίσης, την πολύ καλή μουσική υπογράφει ο John Adams, χωρίς βέβαια να ταιριάζει πάντα με την πλοκή. Ένας ακόμα λόγος θαυμασμού γι΄αυτόν τον νέο και σχετικά άγνωστο σκηνοθέτη που κατάφερε να μαζέψει τόσο αξιοζήλευτους συντελεστές.


M.M.