Είμαι από τους φανατικούς του Kechiche, οπότε ίσως δεν είμαι αντικειμενικός. Γι' αυτό και είχα προσπαθήσει να αγνοήσω τα όσα είχαν ακουστεί γύρω τα γυρίσματα της ταινίας πριν πάω να την δω. Βέβαια είχαν φτάσει στα αυτιά μου και ασφαλώς επηρεάσει την οπτική μου. Είναι αναπόφευκτο, όταν έχει ακουστεί λίγο πολύ ότι ο σκηνοθέτης "βασάνισε" τις πρωταγωνίστριες του για να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα και ταυτόχρονα ότι ήταν τυραννικός απέναντι στους τεχνικούς του, να ψάχνεις ως θεατής στην ταινία τα αποτυπώματα αυτής της συμπεριφοράς και να είσαι επιφυλακτικός απέναντι στο όποιο αποτέλεσμα. Και να αναρωτιέσαι: είναι προσποιητό δάκρυ αυτό που κυλάει από τα μάτια της ηθοποιού ή είναι προϊόν της κακομεταχείρισής της; Ή μετά γιατί περίμεναν οι δύο ηθοποιοί και οι τεχνικοί να μιλήσουν λίγες μέρες αφού παρουσιάστηκε η ταινία στις Κάννες, όπου και απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα; Όποια και αν είναι η αλήθεια, θα κυνηγά και το σκηνοθέτη και τις ηθοποιούς στη συνέχεια της καριέρας τους. Αλλά εμάς λίγο μας αφορούν όλα αυτά, σχετικά με την αξία της ταινίας. Πάντως, εκ των υστέρων, διάβασα εδώ την απάντηση του Kechiche στις κατηγορίες απέναντί του, και είναι αρκετά αποκαλυπτική, αν και πιθανόν ολίγον υπερβολική, αγγίζοντας τα όρια της παράνοιας (αν και ο ίδιος προτιμάει να χαρακτηρίζεται παρανοϊκός παρά τύραννος). Αντεπιτίθεται τόσο στην κακομαθημένη σταρ Léa Seydoux, όσο και σε έναν από τους δημοσιογράφους της Monde που θεωρεί ότι ενορχήστρωσε την επίθεση εναντίον του, έχοντας ίδια συμφέροντα.
Με αυτά και με αυτά όμως αφιερώσαμε ήδη μια παράγραφο στις αντιδικίες που υποτίθεται δεν μας αφορούν. Διότι αν δεν τα γνωρίζαμε όλα αυτά, θα λέγαμε απλώς για τη μοναδική ικανότητα του Kechiche να αποσπά το 100% από τους ηθοποιούς του, και θα το λέγαμε στηριζόμενοι όχι μόνο στις ερμηνείες της Léa Seydoux και της Adèle Exarhopoulos, αλλά και στις εκπληκτικές παρουσίες ας πούμε της Hafsia Herzi στο "La Graine et le Mulet" ή της Sara Forestier στο "L'Esquive" που ο Kechiche ανέδειξε ως πρωτοεμφανιζόμενες. Εδώ βέβαια έχουμε να κάνουμε με μια ελαφρώς διαφορετική περίπτωση, αφού το "σκάνδαλο" αφορά μεταξύ άλλων και τις σκηνές του λεσβιακού σεξ, μία από τις οποίες μάλιστα διαρκεί κοντά στο δεκάλεπτο. Άρα οι κατηγορίες για τη "δεσποτικη" μέθοδο εργασίας του Kechiche ξυπνάνε αυτόματα εφιάλτες βιασμού, τουλάχιστον ψυχικού. Όπως και γεννούν αναπόφευκτες συζητήσεις για την αντρική ματιά πάνω στον λεσβιακό έρωτα και για το κατά πόσο κατάφερε να αποδώσει πειστικά το θέμα του. Ως μη ειδικός, θα αφήσω τις/τους ειδικούς να κρίνουν. Ως άντρας θεατής, οφείλω να ομολογήσω ότι βρήκα πειστικό τον τρόπο παρουσίασης των διαδοχικών σταδίων που περνά η ηρωίδα, από τη σεξουαλική αναζήτηση στο coming-out, από την αντιμετώπιση της ομοφοβίας στο σχολείο στην αντιμετώπιση του συντηρητισμού της μικροαστικής οικογένειας, από τον παθιασμένο έρωτα στον οδυνηρό χωρισμό, με τη διαφορετική ταξική καταγωγή και καλλιέργεια των ηρωίδων να πλέκει τον ιστό πίσω από όλη τη διαδικασία. Βρίσκω λοιπόν κάπως υποκριτικό το να πρέπει να σταθούμε στην ασυνήθιστα μακράς διάρκεια σκηνή του σεξ και να μην πρέπει να μιλήσουμε για τον -επίσης μακράς διάρκειας- ρεαλισμό της σκηνής του χωρισμού ή της επανεύρεσης των πρωταγωνιστριών. Κατά τη γνώμη μου, αυτές τις δύο σκηνές θα πρέπει να κρατήσουμε για μια κινηματογραφική ανθολογία χωρισμού, για τον πόνο που αποπνέουν και για το σιωπηρό τους πάθος.
Παρά το θαυμασμό μου για το νέο δημιούργημα του Kechiche, εξακολουθώ να προτιμάω το "La Graine et le Mulet". Η αποτύπωση της ζωής των λαϊκών στρωμάτων είναι κάτι που του ταιριάζει καλύτερα, ενώ έχει και μια σπάνια ικανότητα με τις ομαδικές ιστορίες. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η σκηνοθετική μαεστρία του δεν περιλαμβάνει και τις πιο μοναχικές καταστάσεις. Αφήνοντας την κάμερα να γράφει, πάντα κοντά στους ηθοποιούς, καταφέρνει κάποια στιγμή να βγάλει την ένταση. Παράλληλα, κατάφερε με μια σειρά αυτο-αναφορών εντάσσει στοιχεία από τις προηγούμενες ταινίες του: από την έφηβη που διαβάζει με μανία τον Marivaux, μέχρι την αλληλουχία των συνεστιάσεων που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη δομή και στη σημασιοτοδότηση της ταινίας. Η εναλλαγή από τα στρείδια στο σπαγγέτι μπολονέζ δηλώνει πολλά όχι μόνο για την καταγωγή των ηρωίδων και των οικογενειών τους, αλλά για τη διαφορά καλλιέργειας, γούστων, ηλικίας, που θα γίνει τελικά εμπόδιο και στη σχέση τους. Τελικά, πέρα από το πρώτο επίπεδο της ερωτικής σχέσης, το θέμα είναι για μια ακόμη φορά η ενηλικίωση στην οποία ο Kechiche έχει ειδικευτεί. Περιμένω λοιπόν με αγωνία το επόμενο "σκάνδαλο".
Μ.Μ.
