29/1/08

Bob & Carol & Ted & Alice (Paul Mazursky, 1969)



Αν και σχετικά άγνωστη σήμερα, ίσως επειδή δεν εκτιμήθηκε αρκετά από την κριτική της εποχής, αλλά ούτε αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τη δεκαετία του 60 όπως άλλες ταινίες (πχ Ο πρωτάρης), η ταινία του Paul Mazursky όχι μόνο είναι αξιομνημόνευτη αλλά φαντάζει εξίσου ενδιαφέρουσα με τις υπόλοιπες μείζονες ταινίες της γενιάς της. Ίσως για τους σύγχρονούς της να μην αποτέλεσε μια αρκετά ρεαλιστική απεικόνιση της εποχής και των αναζητήσεών της με την οποία να μπορούν να ταυτιστούν, ωστόσο σίγουρα είναι μια έξυπνη και προσεγμένη ταινία, με διαλόγους που φέρνουν στο μυαλό τις μετέπειτα ταινίες του Woody Allen, με αναφορές στο πνεύμα της δεκαετίας εξίσου διεισδυτικές με το βλέμμα του Mike Nichols ή του Arthur Penn (βλ. Alice’s Restaurant), και ερμηνείες που δεν απέχουν πολύ από τα συγκαιρινά επιτεύγματα του Κασσαβέτη (ο Elliott Gould στις καλύτερές του στιγμές, η Natalie Wood στα ομορφότερά της).

Δύο ζευγάρια, προερχόμενα από τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις, βιώνουν την επίδραση της σεξουαλικής επανάστασης, μέσω της συμμετοχής του ενός ζεύγους σε μία πειραματική ομαδική θεραπεία, που τους απελευθερώνει από τα συμπλέγματά τους και τους ανοίγει τους πνευματικούς και σεξουαλικούς ορίζοντες. Στη συνέχεια, οι νέες αυτές ελευθεριάζουσες αξίες που υιοθέτησαν τους αποξενώνουν αρχικά από τους κοντινούς φίλους τους, αλλά τελικά θα επηρεάσουν και εκείνους, οδηγώντας σε μια απόπειρα ανταλλαγής συντρόφων. Η βασική λοιπόν προβληματική έγκειται στο κατά πόσο πρέπει να προσπαθούμε να επιβάλλουμε τις αξίες μας στους άλλους, τι συνέπειες μπορεί να έχει κάτι τέτοιο. Ο σκηνοθέτης δεν κρίνει τις ίδιες τις αξίες, αλλά τοποθετείται μάλλον υπέρ του πειραματισμού. Τα νέα ήθη που ξεπρόβαλλαν μέσω τις γενιάς του Woodstock αξίζουν να δοκιμαστούν και τελικά να μείνει από αυτά ό,τι συντελεί στην χειραφέτηση των ανθρώπων, ανεξαρτήτως ηλικίας. Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι στο τέλος της ταινίας ακούγεται το «What the world needs now is love». Η ανιδιοτελής αγάπη και ο ελεύθερος έρωτας, ήταν τελικά από τις πιο βασικές διεκδικήσεις που προέβαλε η γενιά της δεκαετίας του 60, του «Make love, not war». Μπορεί να μην κατάφεραν με την αγάπη να σταματήσουν τον πόλεμο και να ενώσουν τις φυλές και τους λαούς, άλλαξαν ωστόσο τις ανθρώπινες σχέσεις, καταρρίπτοντας πολλά ταμπού.

Ύστερα από πέντε δεκαετίες, όλα όσα πραγματεύεται η ταινία έχουν πια χιλιοειπωθεί, ανήκουν στο πεδίο των πιο τετριμμένων συζητήσεων, των τηλεοπτικών σειρών και των reality shows, παρόλα αυτά ο τρόπος που παρουσιάζονται από τον Mazursky διαθέτει μια αυθεντικότητα που τους επιτρέπει να στέκονται ακόμα και σήμερα. Μια κωμωδία ηθών, στο φόντο της οποίας παρελαύνουν τα ναρκωτικά, η ψυχανάλυση (όχι με εκλαϊκευμένο τρόπο, ούτε με ελιτίστικο), οι πνευματικές αναζητήσεις της γενιάς. Μαζί με το Taking Off, πρώτη αμερικάνικη ταινία του Milos Forman, το Bob & Carol & Ted & Alice αντικατοπτρίζει το κλίμα των sixties πιστότερα από τις πολυδιαφημισμένες επιτυχίες της εποχής.

M.M.


2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

τσ τσ τσ

Ανώνυμος είπε...

Έπεσα στα χέρια ειδικών που με απροσανατόλισαν και με ξεπουπούλιασαν οικονομικά.

Έχω μια κόρη 14 ετών που έχει μαθησιακές δυσκολίες. Δεν γράφει στραβά ή ανάποδα, διαβάζει κανονικά, δεν μπορεί να μάθει/ αποστηθίσει/ συλλέξει σημαντικά στοιχεία/ συνοψίσει/ επιλέξει κυριότερά του (ο,τιδήποτε φανταστείτε) μπροστά σε μια σελίδα βιβλίου του σχολείου, κυρίως ιστορίας ή γεωγραφίας.
Λόγω της δυσκολίας της σε κάθε σχολείο επιλέγει να κάνει παρέα μόνο με προβληματικά/ παραβατικά παιδιά και μας φέρνει πάντα μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα που μας σπρώχνουν σε απελπισμένες πράξεις (αλλαγή σχολείου, αλλαγή "ειδικών" κλπ). Ότι χαρίσματα έχει φροντίζει με κάθε τρόπο να τα εξαφανίσει, προκειμένου να μη διαφέρει στην προβληματική φίλη της (φρόντισε να ξεχάσει τα πορτογαλικά της, αποπειράται να κάνει το ίδιο στα γαλλικά της, στράβωσε τα μπροστινά της δόντια για να βάλει σιδεράκια όπως η φίλη της, καθόταν με τα γόνατα να συγκλίνουν προς τα μέσα και να ενώνονται ώστε να στραβώσουν ενώ η ίδια παλιάέτρεχε με τα δυνατά πόδια της σαν δρομέας, προσπαθεί σε πάρτυ να τρώει τούρτα ενώ τη σιχαίνεται κλπ).

Έχει μεγάλη κλιση στο μπαλέτο και στο πιάνο (όπου μαθαίνει και προετοιμάζει περισσότερα από ότι της δίνεται κλπ) Μακάρι να υπήρχε ένας κόσμος που να μπορούσε να αξιοποιήσει αυτά τα ταλέντα χωρίς να χρειάζονται και οι λοιπές γνώσεις. Δυστυχώς έχω παρακολουθήσει προφορικές εξετάσεις του ΑΣΕΠ για πρόσληψη καθαριστριών από το δημόσιο και για λόγους συναγωνισμού τις ρώταγαν τι γνωρίζουν για τη Συνθήκη της Λωζάνης.

Οι θεραπευτικές εισηγήσεις των ειδικών στα χέρια των οποίων έπεσα και με αφαίμαξαν ήσαν (δεν είναι όλες οι απόψεις του ίδιου ατόμου):

- Δεν έχει δυσλεξία (Λες και υπάρχει ένας διαχρονικά ισχύων ορισμός της δυσλεξίας.Και εγώ είχα δυσλεξία τα χρόνια μου και την αντιμετώπισαν με το ξύλο και τον εξευτελισμό).

- Θα ασχοληθούμε με την προσωπικότητά της μόνο. (Δεν μου απαντάνε όμως στο ερώτημά μου "Δέστε δημοσίευμα της Καθημερινής υπάρχουν ορισμένες μέθοδοι για να μαθαίνουν τα δυσλεκτικά παιδιά. Γιατί αυτές τις μεθόδους να τις ανακαλύψουμε εμείς -μαζί με τους κατάλληλους ειδικούς - όταν η κόρη μου θα είναι 26 ετών και όχι τώρα;

- Αφήστε τη να μείνει στην ίδια τάξη. Καλό θα της κάνει( Όμως εγώ έχει διαβάσει διάφορα βιβλία και άρθρα για τη δυσλεξία, και πουθενά δεν λέει ότι θεραπεύεται με το να μείνει το παιδί στην ίδια τάξη).

- Πηγαίνετε στον τάδε που είναι ειδικός στο να προετοιμάζει δυσλεκτικά παιδιά στο σχολείο και στο τέλος τους περνάει η δυσλεξία. Πήγα και πέρασα τη χρονιά με άθλιες συνθήκες. Ο ειδικός κάθε φορά απήύδηζε προσπαθώντας να της μάθει κάτι, δεν τα κατάφερνε, έλεγε ότι η κόρη μου κουράστηκε και "έχει κατεβάσει τα ρολλά" και μου έδινε μερικές σελίδες γεμάτες με κείμενο το οποίο εγώ ο μή ειδικός θα αναλάμβανα να της τα περάσω στο μυαλό -σαν να ήταν ένα φάξ - προτού κοιμηθεί το βράδυ.

- Να κάνετε οικογενειακή θεραπεία. Εσείς η κόρη σας και η γυναίκα σας. Θα είμαι εγώ και ένας άλλος συντονιστής. Γιατί ο άλλος (ο μπακαλόγατος); Γιατί έτσι γίνεται η ομαδική θεραπεία. Μπορείτε κυρία μου να μου δείξετε σε ένα από τα βιβλία της ομαδικής θεραπείας που έχετε στη βιβλιοθήκη σας να αναφέρει ότι θα υπάρχει και δεύτερος θεραπευτής; Έτσι γίνεται στην Ελλάδα. Και τι με αυτό; Και στη Βραζιλία σε ορισμένες περιοχές κάνουν βουντού. Πόσο θα κοστίσει; 140 η συνεδρία (70 αυτή και 70 ο ειδικευόμενος μπακαλόγατος). Τι λέτε κυρία μου;(Και η θεραπεύτρια καπνίζει σαν φουγάρο μπροστά στην κόρη μου χωρίς να ζητάει συγγνώμη ή άδεια, παρόλο που απαγορεύεται από το Υπουργείο Υγείας. Σκέψου να προστεθεί και ο μπακαλόγατος που να καπνίζει τσιμπούκι!)
- (στη γυναίκα μου) Να μετάσχετε σε ομαδική θεραπεία (σε ένα κατερειπωμένο σπίτι). Θα είναι γονείς παιδιών; Όχι αποκλειστικά, μπορεί μερικοί να είναι γονείς αλλά μπορεί και να μην είναι. Θα το σκεφτώ. Προτού φύγετε, παρακαλώ να με πληρώσετε. 150 Ευρώ. Θα σας ετοιμάσουμε την απόδειξη την επόμενη βδομάδα, να τη ζητήσετε από την κυρία Βάνα.

- Δεν έχει μαθησιακά προβλήματα. Είναι ιδιοφυϊα η κόρη σας. Εσείς οι γονείς έχετε πρόβλημα. Θα πρέπει να κάνετε ατομικές θεραπείες ο καθένας σας. Και η κόρη μας; Η κόρη σας δεν έχει τίποτα. 120 Ευρώ. Θα μου δώσετε απόδειξη; Όχι, δεν δίνω αποδείξεις, είμαι πανεπιστημιακός. τότε και εγώ δεν πληρώνω. Μα μου φάγατε την ώρα.. Λυπάμαι. Ωραία θα σας δώσω απόδειξη για 30 ευρώ. Τότε και εγώ θα σας πληρώσω 30 ευρώ.

Σας παρακαλώ, μπορείτε να μου δώσετε κάποια κατεύθυνση ως προς το τι να κάνω; Η κόρη μου με τόσες επισκέψεις και τέτοια παραπληροφόρηση δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει. Ακόμα και αν είμαστε φοβεροί εγκληματίες η γυναίκα μου και εγώ (φανταστείτε με να είμαι σαν τον Αυστριακό!), πάλι υπάρχει υποχρέωση των ειδικών να τη βοηθήσουν σήμερα και όχι όταν γίνει 26 ετών. Οι ειδικοι της έχουν βάλει στο μυαλό ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στις σχέσεις μας και γι' αυτό εκείνη δεν μπορεί να μάθει τη μετάφραση των Αρχαίων.

Φυσικά (στην Ελλάδα πάντα έχουμε συμβουλές και επιχειρήματα) μπορεί να πεί κανείς «γιατί δεν πάτε σε κάποιο ειδικό κέντρο του δημοσίου για τα παιδιά που έχουν μαθησιακά προβλήματα;» Σε αυτούς τους φορείς αν δοκιμάσετε να τηλεφωνήσετε για να κλείσετε ραντεβού, θα πάρετε την απάντηση ότι έχετε σειρά προτεραιότητας για να σας δουν μετά από ένα χρόνο. Δοκιμάστε!

Αν προσφύγετε στο Συνήγορο του Πολίτη σας απαντούν ότι α) "ναι μεν η ιατρική περίθαλψη είναι συνταγματικό σας δικαίωμα, αλλά εδώ υπάρχει αντικειμενική αδυναμία, όπως δηλώνουν οι συγκεκριμένοι φορείς", β)"μπορείτε να κάνετε αγωγή αποζημίωσης κατά του δημοσίου για παραλείψεις των οργάνων του, με βάση το άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα εάν θεμελιώσετε τη βλάβη που υπέστη η κόρη σας από την παράλειψη...

Η αγωγή εκδικάζεται μετά από 3 1/2 με 4 χρόνια και αν υπολογίσουμε ότι στην καλύτερη περίπτωση κερδίσετε, το δημόσιο θα κάνει έφεση και αναίρεση οπότε μπορείτε να έχετε την απόφαση που θα σας δικαιώνει τελεσίδικη μετά από 7-8 περίπου χρόνια.

Βέβαια δεν είναι εύκολο να έκτέλέσετε απόφαση κατά του δημοσίου, οπότε μπορείτε να προσφύγετε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Στρασβούργο), αλλά θα πρέπει να προσέξετε να ασκήσετε την προσφυγή εντός 6 μηνών από την έκδοση της τελεσίδικης απόφασης (μετά από αναίρεση κλπ). Η εκκρεμοδικία κρατάει περίπου 8-10 χρόνια και μάλλον θα κερδίσετε την υπόθεση με μια συμβολική αποζημίωση, εκτός αν στο μεταξύ ο αρμόδιος φορέας αποφασίσει να καλέσει την κόρη σας για εξέταση..".