Downtown 81-New York Beat Movie (Edo Bertoglio, 1981)
Το Forum des Images είναι ένα είδος ταινιοθήκης στο κέντρο του Παρισίου, στο εμπορικό κέντρο Forum des Halles. Η ιδιαιτερότητά της σε σχέση με τη γνωστή ταινιοθήκη του Παρισίου είναι ότι διαθέτει μια συλλογή με ταινίες που αφορούν την πόλη του Παρισίου, η οποία είναι προσβάσιμη σε όποιον θέλει να δει κάποια από αυτές. Παράλληλα βέβαια, γίνονται εκεί αφιερώματα, φεστιβάλ, προβολές. Εδώ και αρκετά χρόνια ήταν κλειστή λόγω ανακαίνισης και τους τελευταίους μήνες ξανάνοιξε για το κοινό, με την προσθήκη μιας (ακόμα) κινηματογραφικής βιβλιοθήκης. Είπα λοιπόν επιστρέφοντας στο Παρίσι, να πάω να την τιμήσω ξανά μετά από τόσα χρόνια. Βλέποντας μάλιστα ότι έχει αυτή τη στιγμή ένα αφιέρωμα στην πόλη της Νέας Υόρκης στο σινεμά, σκέφτηκα να προτιμήσω αυτή τη θεματική. Και επέλεξα την ταινία Downtown 81, χωρίς να ξέρω ακριβώς τι είναι, ξέροντας μόνο ότι πρωταγωνιστεί ο Jean-Michel Basquiat.
Αν δει κανείς την ταινία, θα συνειδητοποιήσει ότι δεν πρωταγωνιστεί μόνο ο γνωστός καλλιτέχνης Basquiat, αλλά ολόκληρη η underground κοινότητα της Νέας Υόρκης των αρχών της δεκαετίας του 80, ιδίως η μουσική σκηνή της εποχής: Tuxedomoon, Kid Creole & The Coconuts, Arto Lindsay, John Lurie, Vincent Gallo, Elliott Murphy και διάφοροι άλλοι που μάλλον δεν πρόσεξα ή δεν αναγνωρίζω. Πρόκειται για μια περιδιάβαση στη Νέα Υόρκη μέσα από τη ζωή του Basquiat, μέσα από τις συναντήσεις με φίλους του, με αγνώστους, με πρεζάκια, με πλούσιους καλλιτεχνόφιλους, με καλλιτέχνες γκράφιτι, σε στούντιο, σε συναυλιακούς χώρους, σε κλαμπ, σε σπίτια, αλλά κυρίως στο δρόμο και κατά βάση στη Lower East Side. Παραδοσιακά υποβαθμισμένη περιοχή της Νέας Υόρκης, κατοικούμενη κυρίως από εβραίους μετανάστες, φιλοξενεί σταθερά εναλλακτικές, επαναστατικές, καλλιτεχνικές προσωπικότητες - την Έμμα Γκόλντμαν, τον Τρότσκυ, τον Γκίνσμπεργκ. Στη δεκαετία του 80, αντιμετωπίζει όπως και το γειτονικό East Village έντονο πρόβλημα με τη χρήση και το εμπόριο ναρκωτικών, την εγκληματικότητα, αλλά και μια μεγάλη εκστρατεία ανοικοδόμησης, στην οποία αντιστέκεται ένα κίνημα καταλήψεων. Όλα αυτά τα στοιχεία, μαζί με μια εναλλακτική καλλιτεχνική σκηνή σε πλήρη άνθιση, αποτελούν ουσιαστικά το φόντο της ταινίας.
Όπως δηλώνει και ο δεύτερος τίτλος της ταινίας, η κινηματογράφησή της συνιστά φόρο τιμής στο beat κίνημα, στο σινεμά ντιρέκτ, και σε ανεξάρτητους σκηνοθέτες της Νέας Υόρκης, όπως ο Κασσαβέτης και η Shirley Clarke. Λόγω οικονομικών προβλημάτων, το Downtown 81 δεν ολοκληρώθηκε τότε και έμελλε να βγει 20 χρόνια αργότερα. Ένα άλλο δυστύχημα ήταν ότι χάθηκε η ηχητική μπάντα της ταινίας, με αποτέλεσμα να κληθούν ξανά οι πρωταγωνιστές για να ηχογραφήσουν τις φωνές τους. Ωστόσο, ο Basquiat είχε ήδη πεθάνει, και έτσι τον αντικαθιστά η φωνή του Saul Williams. Μια από τις εκπλήξεις για μένα στο τέλος της ταινίας ήταν η παρουσία του μεγάλου Ted Bafaloukos, ως εμπόρου ναρκωτικών που πλησιάζει τον Basquiat, τον οποίον ομολογώ δεν αναγνώρισα. Ελπίζω να είναι γερός και δυνατός, να μη ταλαιπωρείται πολύ και ανυπομονώ να ακούσω ιστορίες και γι΄ αυτή την εμπειρία.
Αν δει κανείς την ταινία, θα συνειδητοποιήσει ότι δεν πρωταγωνιστεί μόνο ο γνωστός καλλιτέχνης Basquiat, αλλά ολόκληρη η underground κοινότητα της Νέας Υόρκης των αρχών της δεκαετίας του 80, ιδίως η μουσική σκηνή της εποχής: Tuxedomoon, Kid Creole & The Coconuts, Arto Lindsay, John Lurie, Vincent Gallo, Elliott Murphy και διάφοροι άλλοι που μάλλον δεν πρόσεξα ή δεν αναγνωρίζω. Πρόκειται για μια περιδιάβαση στη Νέα Υόρκη μέσα από τη ζωή του Basquiat, μέσα από τις συναντήσεις με φίλους του, με αγνώστους, με πρεζάκια, με πλούσιους καλλιτεχνόφιλους, με καλλιτέχνες γκράφιτι, σε στούντιο, σε συναυλιακούς χώρους, σε κλαμπ, σε σπίτια, αλλά κυρίως στο δρόμο και κατά βάση στη Lower East Side. Παραδοσιακά υποβαθμισμένη περιοχή της Νέας Υόρκης, κατοικούμενη κυρίως από εβραίους μετανάστες, φιλοξενεί σταθερά εναλλακτικές, επαναστατικές, καλλιτεχνικές προσωπικότητες - την Έμμα Γκόλντμαν, τον Τρότσκυ, τον Γκίνσμπεργκ. Στη δεκαετία του 80, αντιμετωπίζει όπως και το γειτονικό East Village έντονο πρόβλημα με τη χρήση και το εμπόριο ναρκωτικών, την εγκληματικότητα, αλλά και μια μεγάλη εκστρατεία ανοικοδόμησης, στην οποία αντιστέκεται ένα κίνημα καταλήψεων. Όλα αυτά τα στοιχεία, μαζί με μια εναλλακτική καλλιτεχνική σκηνή σε πλήρη άνθιση, αποτελούν ουσιαστικά το φόντο της ταινίας.
Όπως δηλώνει και ο δεύτερος τίτλος της ταινίας, η κινηματογράφησή της συνιστά φόρο τιμής στο beat κίνημα, στο σινεμά ντιρέκτ, και σε ανεξάρτητους σκηνοθέτες της Νέας Υόρκης, όπως ο Κασσαβέτης και η Shirley Clarke. Λόγω οικονομικών προβλημάτων, το Downtown 81 δεν ολοκληρώθηκε τότε και έμελλε να βγει 20 χρόνια αργότερα. Ένα άλλο δυστύχημα ήταν ότι χάθηκε η ηχητική μπάντα της ταινίας, με αποτέλεσμα να κληθούν ξανά οι πρωταγωνιστές για να ηχογραφήσουν τις φωνές τους. Ωστόσο, ο Basquiat είχε ήδη πεθάνει, και έτσι τον αντικαθιστά η φωνή του Saul Williams. Μια από τις εκπλήξεις για μένα στο τέλος της ταινίας ήταν η παρουσία του μεγάλου Ted Bafaloukos, ως εμπόρου ναρκωτικών που πλησιάζει τον Basquiat, τον οποίον ομολογώ δεν αναγνώρισα. Ελπίζω να είναι γερός και δυνατός, να μη ταλαιπωρείται πολύ και ανυπομονώ να ακούσω ιστορίες και γι΄ αυτή την εμπειρία.
Μ.Μ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου