26/11/09

Κινηματογραφικό βραβείο LUX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου


Η καθιερωμένη ενημέρωση του ανταποκριτή από τις Βρυξέλλες, Γιώργου Κ.:

Για τρίτη χρονιά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απονέμει το κινηματογραφικό βραβείο LUX για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο. Σκοπός του βραβείου είναι η υποστήριξη του ευρωπαϊκού σινεμά και η διευκόλυνση της κυκλοφορίας των ευρωπαϊκών ταινιών στην Ευρώπη, κυρίως μέσω της κάλυψης του κόστους video-to-film transfer και υποτιτλισμού της νικήτριας ταινίας στις 23 επίσημες γλώσσες της ΕΕ. Οι τρεις ταινίες που διαγωνίζονται φέτος είναι οι εξής:
«Eastern Plays» (Βουλγαρία, Σουηδία),
«Sturm» (Γερμανία, Δανία, Ολλανδία), και
«Welcome» (Γαλλία).
Σε πρώτη φάση επιλέχθηκαν δέκα ταινίες από κριτική επιτροπή 17 ατόμων, μέλος της οποίας ήταν από ελληνικής πλευράς ο Μισέλ Δημόπουλος. Οι δέκα αυτές ταινίες ήταν οι εξής:
• 35 RHUMS (Σκηνοθεσία: Claire Denis. Χώρα: Γαλλία, Γερμανία)
• ANDER (Σκηνοθεσία: Roberto Castón. Χώρα: Ισπανία )

• EASTERN PLAYS (Σκηνοθεσία: Kamen Kalev. Χώρα: Βουλγαρία, Σουηδία)

• FÜR EIN AUGENBLICK FREIHEIT (Σκηνοθεσία: Arash T. Riahi. Χώρα: Αυστρία, Γαλλία)

• KATALIN VARGA (Σκηνοθεσία: Peter Strickland. Χώρα: Ρουμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ουγγαρία)

• LOST PERSONS AREA (Σκηνοθεσία: Caroline Strubbe. Χώρα: Βέλγιο, Ουγγαρία, Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία )

• NORTH (Σκηνοθεσία: Rune Denstad Langlo. Χώρα: Νορβηγία

• PANDORA'S BOX (Σκηνοθεσία: Yesim Ustaoglu. Χώρα: Τουρκία, Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο)

• STURM (Σκηνοθεσία: Hans-Christian Schmid. Χώρα: Γερμανία, Δανία, Ολλανδία)

• WELCOME (Σκηνοθεσία: Philippe Lioret. Χώρα: Γαλλία)

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας αποκαλύφθηκαν στις 11 Σεπτεμβρίου οι τρεις φιναλίστ ταινίες, οι οποίες και διαγωνίζονται για το βραβείο, ύψους 87.000 ευρώ. Κριτική επιτροπή είναι οι ίδιοι οι 736 ευρωβουλευτές, και μάλιστα έχουν τόσα δικαιώματα ψήφου όσες και οι ταινίες που είδαν. Έτσι, για τρεις σχεδόν εβδομάδες στήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κινηματογραφική αίθουσα χωρητικότητας 90 ατόμων και προσβάσιμης από ΑμεΑ. Μάλιστα, φέτος εκτός από τις εναλλασσόμενες καθημερινές προβολές και των τριών ταινιών, διοργανώθηκαν και ένα σωρό ακόμη εκδηλώσεις που το έκαναν να μοιάζει λίγο περισσότερο με "κανονικό" φεστιβάλ κινηματογράφου. Έτσι, το καφέ του 3ου ορόφου του κτιρίου Altiero Spinelli ντύθηκε στα χρώματα του φεστιβάλ ως LUX καφέ, ενώ στις 9 και 10 Νοεμβρίου διοργανώθηκαν συζητήσεις και συνεντεύξεις τύπου με τους συντελεστές των τριών ταινιών. Μάλιστα, στις 10 Νοεμβρίου έλαβε χώρα η παγκόσμια παρουσίαση ειδικής έκδοσης DVD της προπέρσινης νικήτριας ταινίας "Άκρη του Παραδείσου", παρουσία του σκηνοθέτη Fatih Akin και της πρωταγωνίστριας Hanna Schygulla. Πρόκειται για το πρώτο DVD με υποτίτλους σε 30 γλώσσες: στις 23 επίσημες της Ένωσης, ο υποτιτλισμός στις οποίες χρηματοδοτήθηκε από το βραβείο LUX, αλλά και σε επτά ακόμη γλώσσες, το κόστος των οποίων καλύφθηκε από το Ινστιτούτο Γκαίτε. Ας σημειωθεί επίσης ότι η αίθουσα ήταν κατάμεστη στις περισσότερες προβολές, και μάλιστα συχνά υπήρχαν θεατές στα σκαλοπάτια αλλά και όρθιοι, κάτι που έκανε τις προβολές να θυμίζουν ακόμη περισσότερο κανονικό φεστιβάλ...
Ο νικητής του βραβείου LUX για το 2009 θα ανακοινωθεί στις 25 Νοεμβρίου στο Στρασβούργο κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το βραβείο θα απονείμει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Jerzy Buzek. Λίγα λόγια για τις τρεις ταινίες οι οποίες συναγωνίζονται φέτος:

Welcome (Philippe Lioret)


Καθότι ο Μιχάλης έχει ήδη καλύψει την ταινία δεν θα αναφερθώ ιδιαιτέρως. Μια βαθειά πολιτική αλλά και ανθρώπινη ταινία που δεν ξεπέφτει σε εύκολους μελοδραματισμούς ή σε απλουστεύσεις του στυλ "καλοί-κακοί", ενώ συνδέει την πρωτεύουσα ιστορία του ιρακινού μετανάστη με τη δευτερεύουσα του αποχωρισμού του ζευγαριού Simon-Marion χωρίς αυτό να καταλήγει εις βάρος καμιάς από τις δύο. Διπλό love story με πολιτικές προεκτάσεις δηλαδή. Πολύ καλές ερμηνείες ιδίως από τους δύο βασικούς άνδρες πρωταγωνιστές, ενώ ο σκηνοθέτης κρατά επιδέξια τις ισορροπίες προς το τέλος και την τραγική κατάληξη της ταινίας, η οποία αλλιώς προσφερόταν για μελό αντιμετώπιση του στυλ μουσική-πιανάκι-και-έγχορδα-στο-background-και-όλοι-μαζί-κλαίμε-"Ρε Θανάση, γιατί με πήγες στην ταινία αυτή, με ψυχοπλάκωσε". Στη σκηνή του δαχτυλιδιού έχουμε δε και original τραγική ειρωνεία, σωστά θεατρολόγε;
Philippe Lioret
«When a love story bumps into geography, human law and the absurd world order. The Amsterdam Treaty aimed at establishing an “area of freedom, security and justice” for Europeans. The selection of Welcome by the LUX Prize is an encouraging sign. We see this as a sign of support for the values which the film defends – commitment, solidarity and open-mindedness –against all attempts to go backwards.»

Eastern Plays (Kamen Kalev)

Νεοναζί, δυσλειτουργικές οικογένειες, ναρκωτικά, βία, καταδίκη, ελπίδα. Μια πολύ ενδιαφέρουσα ταινία από την Βουλγαρία, που καταπιάνεται με κάποια πολύ επίκαιρα θέματα, όπως η άνοδος των ομάδων νεοναζί στην Ευρώπη, η αποξένωση του εφήβου από την οικογένειά του, η ανάγκη ένταξης σε μια ομάδα, η απεξάρτηση από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, όσο και άλλα πιο διαχρονικά, όπως οι σχέσεις δύο αδερφών και η αναζήτηση νοήματος και στόχου στη ζωή, όλα αυτά με φόντο τις σοσιαλιστικές εργατικές κατοικίες της Σόφιας. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του σκηνοθέτη Kamen Kalev, η οποία σίγουρα μας προδιαθέτει για κάτι ακόμη καλύτερο στο μέλλον.
Η ταινία αφηγείται την ιστορία δύο αδελφών στη σύγχρονη Σόφια. Ο ένας ο νεότερος, ο 17χρονος Georgi, αποκομμένος από τον πατέρα του και τη θετή μητέρα του, μπλέκει με μια ομάδα ακροδεξιών χούλιγκαν. Ο άλλος ο πιο μεγάλος, o Itso (Hristo), απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών και πρώην χρήστης ναρκωτικών σε απεξάρτηση, προσπαθεί να ορθοποδήσει δουλεύοντας σε μια βιοτεχνία επίπλων, όμως το ρίχνει στο ποτό ενώ δεν βρίσκει κανένα νόημα και στη σχέση του με μια νέα ηθοποιό. Η σχέση όμως των δύο αυτών αδερφών γίνεται αντιληπτή αρκετά αργά, σχεδόν στο μέσο της ταινίας, καθώς ο σκηνοθέτης παρουσιάζει στην αρχή τελείως παράλληλα και ασύνδετα την ιστορία των δύο προσώπων χωρίς να υποδηλώνει τη συγγένειά τους. Κομβικό σημείο τόσο για τον θεατή όσο και για τους πρωταγωνιστές ένα βίαιο περιστατικό, στο οποίο εμπλέκεται και μια τουρκική οικογένεια. Καταλύτης για τη σχέση των δύο αδερφών η όμορφη Τουρκάλα Isil, μια πηγή θετικής ενέργειας. Μια σκηνή που χτίζεται σιγά-σιγά και αποδεικνύει τις αρετές του Kalev τόσο στη σκηνοθεσία όσο και στο σενάριο.
Η ταινία διαπνέεται από έναν ρεαλισμό που κάποιες στιγμές (ειδικά οι γωνίες λήψης της κάμερας) θυμίζουν τους αδελφούς Νταρντέν (για να θυμηθούμε και τους περσινούς νικητές του Βραβείου), αλλά ο ρεαλισμός αυτός ποτέ δεν γίνεται μίζερος. Μάλιστα συνδυάζεται με πιο ρομαντικά στοιχεία (όπως η σχέση του Χρίστο με την όμορφη τουρκάλα Isil), αλλά και πιο ονειρικά-σουρεαλιστικά, όπως η σκηνή του Χρίστο με τον παππού, ο οποίος, όταν ξυπνά ο Χρίστο, έχει αντικατασταθεί από ένα μωρό. Βασικό θέμα της ταινίας, όπως εκφράζεται στην εκ βαθέων εξομολόγηση του Χρίστο στον ψυχολόγο οιονεί παπά, η αναζήτηση νοήματος, κατεύθυνσης και στόχου στη ζωή. Μεγάλο τμήμα του καστ είναι ερασιτέχνες, συμπεριλαμβανομένου του πρωταγωνιστή Hristo Hristov, ο οποίος ουσιαστικά υποδύεται τον εαυτό του και δυστυχώς πέθανε από υπερβολική δόση προς το τέλος των γυρισμάτων της ταινίας. Είναι το διαμέρισμά του το οποίο απεικονίζεται στην ταινία, όπως και τα δικά του χαρακτικά και άλλα έργα τέχνης. Μάλιστα, ο σκηνοθέτης παραδέχεται ότι ο Hristo αποτέλεσε βασική πηγή έμπνευσης για την ταινία. Μεγάλωσαν μαζί στην ίδια πόλη και όταν μετά από χρόνια ξαναβρέθηκαν, άρχισε να του εξομολογείται την απελπισία του και την αδυναμία του να αντιμετωπίσει αυτή την καταστροφική δύναμη που είχε μέσα του, όπως ο ίδιος χαρακτηριστικά αναφέρει.
Πρόκειται για μια ταινία που δείχνει την απελπισία χωρίς να είναι καταθλιπτική. Μάλιστα, στο τέλος μπορεί να πει κανείς ότι έχει μέχρι και happy end, αν και αυτό μάλλον διακόπτεται πρόωρα από το μήνυμα στα credits αφιέρωσης στον πρωταγωνιστή.
Kamen KALEV
«Neonazi movements are not more present in Bulgaria than in other European countries. Intolerance is not exclusive to a single country, nor does it belong only to right-wing political forces. All politicians have the same responsibility -to help people outgrow their prejudices and learn to live together.»
We are not taught tolerance. Quite to the contrary, people expend enormous amounts of energy to differentiate themselves from others and build boundaries. The main mechanisms of existence are focused on the material aspect of things. We are not taught to look inside ourselves.
What interested me was to show today’s reality – the world is getting smaller and people meet and really reveal themselves - regardless of history and origins. I am not fascinated by one particular country. What does fascinate me is when borders disappear and when different cultures meet. This always brings joy, opening up and enriching the human conscience.

Sturm (Hans Christian Schmid)


Μία ακόμη ενδιαφέρουσα ταινία (συμπαραγωγή Γερμανίας, Δανίας και Ολλανδίας) και κυρίως μια ταινία που καιρός ήταν να γίνει. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία που εδρεύει στην Χάγη απασχολεί πυκνά συχνά την επικαιρότητα, αλλά μέχρι τώρα μόνο περιθωριακά είχε αποτελέσει το αντικείμενο μιας ταινίας. Η ταινία βεβαίως δεν είναι ντοκιμαντέρ και δεν γίνεται ποτέ βαρετή, αλλά αποδίδει με έναν αληθοφανή και ρεαλιστικό τρόπο τις λεπτές ισορροπίες και συμβάσεις που διατρέχουν το έργο ενός οποιουδήποτε Δικαστηρίου αλλά και ειδικότερα του συγκεκριμένου: τη διαφορά που έχει το "δίκιο" από το "δίκαιο", τα προβλήματα απόδειξης και τήρησης των δικονομικών κανόνων, την ισορροπία ανάμεσα στην δικαίωση των θυμάτων και τον σεβασμό του τεκμηρίου αθωότητας των κατηγορουμένων, την αντίθεση μεταξύ προσωπικής ακεραιότητας και θεσμικής αποτελεσματικότητας, μεταξύ απόδοσης δικαιοσύνης και πολιτικής δράσης. Κάποιες στιγμές (ιδίως στους διαλόγους μεταξύ εισαγγελίας και δικηγόρων) η ταινία θυμίζει κάτι από τα μυθιστορήματα του John Grisham και τις κινηματογραφικές τους μεταφορές, κυρίως όσον αφορά τον ρεαλισμό όμως και χωρίς τίποτε αμερικανιές. Πολύ καλές ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές, με πρώτη και καλύτερη την Kerry Fox, την οποία θυμόμαστε και από το Intimacy του Patrice Chereau. Και η οποία btw είχε παίξει και στο Welcome to Sarajevo του Michael Winterbottom το 1997...Εξαιρετικός και ο Stephen Dillane στο ρόλο του αντεισαγγελέα του Δικαστηρίου.
Εκτός όμως από τη λειτουργία του Δικαστηρίου, η ταινία καταπιάνεται με κάποια ίσως σημαντικότερα θέματα, όπως τη σημερινή εκρηκτική πολιτική κατάσταση στη Βοσνία, τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ενταξιακή πορεία των πρώην γιουγκοσλαβικών χωρών, και κυρίως τη ζωή των ίδιων των θυμάτων, που πολλές φορές ενώπιον του Δικαστηρίου καλούνται να αναβιώσουν μνήμες πάνω από 15 ετών, μνήμες που προσπαθούν να ξεχάσουν για να συνεχίσουν τη ζωή τους. Οι ενδιαφέρουσες αντιθέσεις και ισορροπίες της ταινίας συνοψίζονται στον εξής διάλογο μεταξύ της εισαγγελέως Hannah Maynard (Kerry Fox) και του αντεισαγγελέα Keith Haywood (Stephen Dillane), με αφορμή τη μαρτυρία μιας Βόσνιας γυναίκας, βασικού μάρτυρα κατηγορίας στη δίκη εναντίον ενός σερβοβόσνιου πρώην στρατιωτικού διοικητή με πολιτικές φιλοδοξίες:
- She needs to tell her story! - This is a Court, not fucking psychotherapy! Ή κάπως έτσι τέλος πάντων... Hans-Christian SCHMID
«One of the main reasons for me for making and also watching films in cinema is that they can tell an audience how diverse our lives in different countries and circumstances can be. I am very interested in seeing how individuals get along in diverging societies, when they are confronted with all kinds of social and economic changes. I like to be part of their -sometimes poetic and sometimes very real- lives and fates, and how they are told by filmmakers all over the world. Films need to travel and the LUX Prize can help a great deal to make these films be seen and understood all over Europe. What more could one ask for?»

Για την ιστορία, το βραβείο κέρδισε το Welcome του Philippe Lioret.
Γ.Κ.

3 σχόλια:

Rastagiaire είπε...

Ξέχασα να σημειώσω ότι το soundtrack Eastern Plays της ταινίας είναι πολύ καλό, περιέχει δε κυρίως τραγούδια από το ενδιαφέρον βουλγάρικο γκρουπ Nasekomix:

http://www.myspace.com/nasekomix

Highlight το τραγούδι "Inject me love"

2inthesoup είπε...

Ρε τσοπ δεν μιλάς, εδώ μέχρι και για βουλγάρικη ταινία σου βάλαμε. Αλήθεια τελείωσε εκείνο το άρθρο για το βουλγάρικο κινηματογράφο;
ΜΜ

Alexandros είπε...

Σε έχω εγκαταλείψει Μιχάλη, είναι αλήθεια, να τροφοδοτείς το blog.
Το είδα το κείμενο του φίλτατου Γιώργου για την ταινία, εγώ προσπαθώ να τα τελειώσω τα άρθραν και θα επανέλθω στο blog.