20/3/08

Le Cahier/Buda as sharm foru rikht (Hana Makhmalbaf, 2007)


«Αφήστε με να πάω στο σχολείο. Δεν θέλω να παίξω το παιχνίδι σας»

Τα γράμματα της αλφαβήτου, οι εικόνες που γίνονται ιστορία μέσα από το λόγο, το τετράδιο που αποτυπώνει τα πρώτα ίχνη, σπρώχνουν ένα μικρό κορίτσι να βγει από τη σπηλιά της ερήμου και να ακολουθήσει το δρόμο για το σχολείο. Η αναζήτηση του τετραδίου, συμβόλου της προσωπικής μνήμης, θα την φέρει αντιμέτωπη με τους «νόμους» της αγοράς και την φτώχεια. Η απόκτησή του θα σημάνει πολλάπλες απώλειες. Η βία, ο τρόμος, η αιχμαλωσία, ο θάνατος, μέσα από ένα παιχνίδι αγοριών που ξεδιπλώνει την πραγματικότητα του πολέμου: η ήττα είναι κοινή, επιτιθέμενος και αμυνόμενος βρίσκονται σε συνθήκη κακοποίησης.

«Ο Βούδας κατέρρευσε από ντροπή». Με αυτήν την φράση ξεκινά και κλείνει η αριστουργηματική ταινία της Ιρανής Hana Makhmalbaf.
Στην απέραντη και ολότελα ξένη έρημο του Αφγανιστάν οι οικογένειες ζούν μέσα στις σπηλιές και τα παιδιά παίζουν γύρω από τα κομμάτια ενός γιγάντιου βομβαρδισμένου αγάλματος του Βούδα. Η εξάχρονη
Baktay, ακούγοντας τον φίλο της από τη γειτονική σπηλιά να διαβάζει τα μαθήματά του, θα αναζητήσει ένα τετράδιο και το δρόμο για το σχολείο, μια τρυφερή και φαινομενικά απλή επιθυμία για κάτι που εμείς θεωρούμε τόσο δεδομένο και καθημερινό. Για να ταγοράσει όμως θα πρέπει πρώτα να βρεί χρήματα. Και για να βρεί χρήματα θα πρέπει να βγεί και να παζαρέψει μόνη της στην ανδροκρατούμενη αγορά της περιοχής. Και έτσι ξεκινά η οδύσσειά της, μια αναζήτηση ανάμεσα στην παιδικότητα και τη βίαιη ενηλικίωση, το κωμικό και το τραγικό, τα παιχνίδια πολέμου και τα ερείπια τα οποία αφήνουν πίσω τους οι εκάστοτε κατακτητές, είτε αυτοί λέγονται Ρώσοι, Αμερικανοί ή Ταλιμπάν.

Με τα πιο απλά μέσα και συχνή αντίστιξη του ήχου, η δεκαενιάχρονη δημιουργός, κόρη του συγγραφέα και σκηνοθέτη Mohsen Makhmalbaf, ακολουθεί από κοντά με μια ψηφιακή μηχανή το ταξίδι της μικρής πρωταγωνίστριάς της σ έναν άγνωστο για εμάς τόπο, όπου η καθημερινότητα της βίας και του πολέμου έχει εισβάλλει τόσο στη ζωή των παιδιών ώστε να γνωρίζουν και να μιμούνται την παραμικρή ανατριχιαστική λεπτομέρειά του, και να εναλλάσονται στους ρόλους των «καλών» και των «κακών» - υπάρχουν όμως πραγματικά αυτοί οι ρόλοι σέναν πόλεμο;

Ανάμεσα στο συμβολισμό -ενός παραμυθιού- και το ρεαλισμό -ενός σκληρού ντοκιμαντέρ-, η μικρή Baktay, πεισματάρα όπως όλα τα παιδιά και δυνατή όσο κανείς άλλος, θα προσπαθήσει να ζήσει το όμορφο παιδικό όνειρό της σε έναν άσχημο ενήλικο κόσμο.

A.T.


5 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

«Ο Βούδας κατέρρευσε από ντροπή»
Υποθέτω αυτό σημαίνει και ο τίτλος. Εσύ; Λέω να πάω να το δω σήμερα
ΜΜ

Ανώνυμος είπε...

Ante, epitelous pigaine.
Nai, autos einai kai o episimos agglikos titlos kai ipotheto oti an pote vgei stin Ellada auti i odos tha akolouthithei.

Ανώνυμος είπε...

Simplirono : h tainia provlithike sto Festival Thessalonikis me tin eustoxi metafrasi "O Boudas lipothimise apo ntropi".
Tou eixe erthei mia mikri adiathesia alla tora paei kalutera... Athanatoi metafrastes...

Ανώνυμος είπε...

Εν τω μεταξύ, δεν μας εξήγησες ότι η "κατάρρευση" του Βούδα αναφέρεται στην καταστροφή των αγαλμάτων του Βούδα από τους Ταλιμπάν. Εξ ου και η "λιποθυμία" του Βούδα είναι τόσο άκυρο.
ΜΜ

Ανώνυμος είπε...

Pistevo oti mia apo tis pio goiteutikes plevres kai proseggiseis tis tainias einai akrivos kai auti i agnoia, auti i aporia pou exei o theatis: poios katestrepse telika to agalma, apo pou proerxontai autes oi eikones, poios einai o "kakos" kai an iparxei tetoios;
To koitaksa kai ego afou eida tin tainia kai oi eikones arxeiou proerxontai apo to 2001 kai tis katastrofes ton Taliban. Alla einai toso eironiki i tainia, kai toso plousios o titlos tis, pou nomizo oti odigei ton theati se autin tin "parermineia" ton proton eikonon.